Smakkelaarsveld krijgt 140 woningen en een park

Het Smakkelaarsveld naast het centraal station is niet echt the place to be met een tram- en busbaan, en de naastgelegen spoorlijn. Dat moet na een transformatie over een paar jaar verleden tijd zijn.

“Het is een complex stukje stad”, zegt Arda Basak van Lingotto. Als projectontwikkelaar is hij betrokken bij de transformatie van het gebied. Een bijzondere opgave, waarin het voor de gemeente Utrecht belangrijk was dat wonen en groen samengaan. Basak: “Begin 2023 is het Smakkelaarsveld het Smakkelaarspark, met onder meer een openbaar park en woningen. Een plek waar mensen wél graag even blijven staan en dat goed verbonden is met de rest van de stad. Met het doortrekken van de Leidse Rijn en het herstellen van de Catharijnesingel is ook varen tussen de binnenstad en de Munt weer mogelijk. Dat kon al sinds de jaren 80 niet meer.”

Forse voorinvestering nodig voor overkluizing

Om uiteindelijk het park en de woningen te realiseren en de rust in het gebied te behouden, moet eerst nog een andere klus geklaard worden. “De bus, tram en hulpdiensten rijden straks door een zogenoemde overkluizing onder de gebouwen en het park door”, aldus Esther Lelyveld, associate partner bij Lingotto. Een overkluizing is een bouwkundige constructie die kruislings over een weg loopt; bovenop die overkluizing kan gebouwd worden. “De overkluizing fungeert meteen als fundering voor het park en de woningen. Als alles volgens planning verloopt, rijdt er eind 2020 elke minuut een tram doorheen.” Voor de overkluizing was een forse voorinvestering nodig. De Transformatiefaciliteit, die SVn voor het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verstrekt en beheert, bood uitkomst. Lelyveld: “Nog voordat we het bij een reguliere bank konden neerleggen, kwamen we terecht bij SVn. Daar begrepen ze de noodzaak en de druk op onze planning, en konden we razendsnel een financiering krijgen.”

Woningtekort versnelt terugdringen met transformatieprojecten

De Financieringsfaciliteit Binnenstedelijke Transformatie (kortweg: Transformatiefaciliteit) geeft ontwikkelaars van woningbouwprojecten een duwtje in de goede richting. Hoewel plannen voor woningbouw op bedrijfs- of industrielocaties om meerdere redenen kunnen sneuvelen, komt het nu nog te vaak voor dat dit vanwege onvoldoende voorfinanciering is. Met woningtekorten in met name stedelijke regio’s is dit zonde. Basak: “Het Smakkelaarsveld krijgt straks 140 woningen in het middenhuursegment, de vrije sector en koop. Waar het mogelijk is, wil de gemeente Utrecht meer woningen in binnenstedelijk gebied bouwen om het tekort terug te dringen. Eén ding is zeker: naast meer woonruimte verbetert ook de leefbaarheid in dit stukje Utrecht straks aanzienlijk.”

Op sollicitatie bij de gemeente Utrecht

Inmiddels werkt Lingotto alweer twee jaar met de gemeente Utrecht samen. Maar ze kregen de opdracht niet zomaar gegund. “De gemeente vroeg voor de gehele transformatie van het Smakkelaarsveld om de kennis en creativiteit van de markt”, vertelt Lelyveld. “Ze nodigden partijen uit om een sollicitatiebrief te schrijven en op gesprek te komen. Niet als bedrijf, maar als individuele personen. Hiermee wilden ze een eerste selectie maken op basis van persoonlijke kwaliteiten en de klik met hun team. De reguliere tenderprocedure die volgde, wonnen wij van twee andere partijen.” Basak vult aan: “De samenwerking met het projectteam van de gemeente voelt na zo’n lange tijd meer alsof we directe collega’s in hetzelfde bedrijf zijn. We werken op gelijkwaardig niveau aan hetzelfde doel en helpen elkaar waar nodig.”

De Transformatiefaciliteit is een initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn). De Transformatiefaciliteit wordt verstrekt en beheerd door SVn. Het ministerie investeert de komende jaren flink in bouwen en wonen. Binnen de Transformatiefaciliteit zoekt BZK in samenwerking met SVn naar projecten waar voormalige fabrieks- en industrieterreinen versneld getransformeerd kunnen worden tot woningbouwlocaties.