Jaarverslag 2019

De Stimuleringslening Toekomstbestendig Wonen van de provincie Gelderland is 100 keer verstrekt. Met deze lening kunnen Gelderlanders onder meer het duurzamer of levensloopbestendig maken van hun woning of het verwijderen van asbest financieren. Gedeputeerde Peter Kerris en wethouder Carla Koers van de gemeente Zevenaar ging in november 2019 op bezoek bij meneer De Koning in Zevenaar, de aanvrager van de honderdste Stimuleringslening Toekomstbestendig Wonen.

De leningen worden voor de helft gefinancierd door de provincie Gelderland. De andere helft financiert de gemeente. De Stimuleringslening Toekomstbestendig Wonen is al in 16 gemeenten in Gelderland beschikbaar. Maar dat worden er meer. Gedeputeerde Peter Kerris: “We willen dat alle Gelderlanders een lening kunnen aanvragen om hun huis te verduurzamen. Inmiddels hebben 20 gemeenten de verordening vastgesteld. We verwachten dat tegen het einde van het jaar meer dan 35 gemeenten meedoen."

Energie besparen en langer thuis wonen

De Stimuleringslening Toekomstbestendig Wonen wordt uitgevoerd door Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn). “De lening stimuleert particuliere woningeigenaren om verder te kijken dan alleen energie besparen of langer thuis wonen”, legt relatiemanager Mia Buddingh van SVn uit. “Het is goed om te zien dat dat z’n vruchten afwerpt!”

Meer mensen helpen

Voor de meeste gemeenten is de lening een vervolg op een eigen Duurzaamheids- of Stimuleringslening. Buddingh: “Dankzij de bijdrage van de provincie kunnen gemeenten nu meer mensen helpen. Voordeel voor particuliere woningeigenaren is dat de nieuwe Stimuleringslening heel breed is. Je kunt met de lening het duurzaam maken van de woning financieren, maar ook het verwijderen van asbest en levensloopbestendig maken. Al moet altijd minimaal één energiebesparende maatregel genomen worden.”

Vier soorten leningen

Particuliere woningeigenaren van Gelderland die hun woning willen verbeteren kunnen minimaal € 2.500,- lenen en maximaal € 50.000,-. De provincie wil dat de regeling voor zo veel mogelijk inwoners beschikbaar is. Een uniforme regeling die zoveel mogelijk eigenaren van Gelderland helpt, is het doel. Daarom zijn in de stimuleringsregeling vier leenvormen opgenomen: Consumptief, Hypothecair, Verzilverlening en de Maatwerklening.

Uniforme brede lening

“Gemeente Zevenaar heeft hoge ambities; wij willen in 2040 energieneutraal zijn. Met de Stimuleringslening Toekomstbestendig Wonen kunnen wij door de samenwerking met de provincie twee keer zoveel woningeigenaren financieel ondersteunen. Gezien de opgave zijn wij daar uiteraard erg blij mee. We blijven daarom onze inwoners oproepen om te kijken of ze hun woning kunnen verduurzamen, bijvoorbeeld als ze toch al asbest gaan verwijderen of hun woning levensloopbestendig gaan maken.”

sluiten

In 2016 kreeg haar woning vloerisolatie, een hr-ketel en zonnepanelen. Ze had dit veel eerder moeten doen, zei ze. Hoe denkt Pia Bronsveld uit Rotterdam drie jaar later over de verduurzaming van haar woning?

Ze had ’s winters veel last van een koude vloer, vertelde Bronsveld destijds. “Ik zat met pantoffels en een kussen onder mijn voeten aan tafel. Sinds de vloerisolatie is dat niet meer nodig en heb ik warme voeten. Het verschil is zo merkbaar dat het als een luxe voelt. Verder maakt de nieuwe hr-ketel minder lawaai en stookt zuiniger dan de cv-ketel die we eerst hadden. We zijn altijd milieubewust geweest en dragen liever een dikke trui. Toch ging ons gasgebruik nog meer naar beneden, van 1.000 m3 naar 800 m3 gas per jaar.”

Energiebewuster

“Dankzij de zonnepanelen gaan we anders om met grote apparaten”, vervolgt Bronsveld. “We zetten de wasmachine en vaatwasser bijvoorbeeld aan als de zon schijnt. De energiemeter loopt dan niet op en dat geeft een goed gevoel. Alle energiebesparende maatregelen hebben ons nóg energiebewuster gemaakt. We ondervinden ze aan den lijve in onze eigen woning. Dat is toch anders dan wanneer je zegt: ik pak vaker de fiets in plaats van de auto. We vóélen duurzaamheid in ons wooncomfort.”

Groen dak

De wens om een groen dak op de uitbouw te maken, is er na drie jaar nog steeds. Bronsveld: “De Rotterdamse Dakendagen inspireerden ons om een bloemendak te maken in plaats van een sedumdak. We creëren dan geen dak met vetplantjes, maar een bloementuin. Van de gemeente Rotterdam krijgen we een subsidie per vierkante meter. We zijn nu in afwachting of de bitumen dakbedekking voldoet en zijn op zoek naar een bedrijf dat het groendak kan aanleggen. We willen iemand uit de buurt die niet onnodig veel kilometers hoeft te rijden, ook daarin zijn we milieubewust.”

Van 125 naar 70 euro

De energierekening van Bronsveld zakte van 125 naar 70 euro per maand. “Met die winst lossen we de Energiebespaarlening grotendeels af, die we gebruikten om de energiebesparende maatregelen te financieren. Over zeven jaar is die lening bij het Nationaal Energiebespaarfonds afgelost en gaan we aan de maatregelen verdienen. In de tussentijd namen we ook nog wat kleinere stappen die weinig kosten, maar die onze woning wel duurzamer maken. Zo brachten we radiatorfolie aan en bevestigden kleine radiatorventilatoren die de warme lucht omhoog blazen. We bereiken daarmee eerder de gewenste temperatuur in huis. We kregen die tip van een lokale energieadviseur.”

Gasloze woning

“We willen graag een gasloze woning”, zegt Bronsveld. “Daarom overwegen we een elektrische verwarmingsketel en een inductiekookplaat. Dat laatste is echter niet zo eenvoudig als het klinkt, omdat de keuken dan deels opengebroken moet worden. Uiteindelijk gaan we voor energielabel A. Als we dan verhuizen – de droom is naar een energieneutrale woning – laten we een duurzaam en groen huis achter voor de volgende generatie.”

sluiten

Starters op de woningmarkt raken steeds verder op achterstand. Dat is niet alleen een probleem van de starter. Want onze toekomstige collega’s, verplegers, politieagenten en apothekers kunnen nergens wonen. Hoe brengen we daar verandering in? Meer bouwen! Focus op middenhuur! Ruimere financieringsmogelijkheden! Op Platform Woonstarters zoeken ontwikkelaars, overheden, beleidsmakers, experts en financiers samen naar innovatieve oplossingen.

Platform Woonstarters is een initiatief van SVn in co-creatie met Bouwfonds Property Development (BPD), De Hypotheekshop, Vereniging Eigen Huis, Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), provincie Limburg, Gemeentebelang Nunspeet, gemeente Kaag en Braassem, gemeente Tiel, Urbannerdam en Ikbouwbetaalbaar. Ook is er ruimte voor bijdragen van politici en partijen uit de markt. De eerste editie van het digitale magazine van Platform Woonstarters werd op 1 oktober 2019 aangeboden aan de woordvoerders wonen in de Tweede Kamer.

Starter aan een woning helpen

“Ons gezamenlijke doel is de starter aan een woning helpen”, zegt Jan Willem van Beek, directeur van SVn. “En we hebben een duidelijke deadline: nog deze kabinetsperiode willen we de problemen van starters oplossen, dan wel oplossingen in gang zetten. Gelukkig lijkt na Prinsjesdag de urgentie nu ook in de Tweede Kamer door te dringen. Maar de starter van vandaag is nog niet geholpen.”

Het probleem

De woningprijzen blijven stijgen. “Jonge huishoudens kunnen dit niet meer betalen”, schrijft hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer in de eerste editie van Platform Woonstarters. “Zij profiteren niet van de waardestijging, omdat ze hun koopbeslissing noodgedwongen steeds langer uitstellen. Daardoor wordt het voor hen lastiger om op oudere leeftijd alsnog een woning te kopen, terwijl dat met gezinsuitbreiding vaak wel nodig is. We spreken ook wel van een verloren generatie op de woningmarkt.”

De oplossingen

De aan het platform verbonden partijen vinden dat dé oplossing niet bestaat, maar dat er wel een scala aan oplossingen (nodig) is waarbij partijen zelf, maar ook in samenwerking, de verantwoordelijkheid moeten nemen. Op Platform Woonstarters worden inspirerende ideeën en concrete handvatten voor beleidsmakers en bestuurders gedeeld.

Boelhouwer ziet de Starterslening, sociale koopwoningen, erfpachtconstructies, en premies en bouwsparen als instrumenten om de positie van koopstarters te versterken. Volgens BPD is het vergroten van huurwoningen in het middensegment noodzakelijk om doorstroom te bevorderen. De Hypotheekshop pleit voor de mogelijkheid om eens in het leven de kosten koper mee te financieren in de hypotheek. VNG-commissielid Laurens Ivens vindt dat “Rijk, provincies, gemeenten, ontwikkelaars en corporaties de handen ineen moeten slaan om de volkshuisvesting op orde te brengen, zodat starters daadwerkelijk een goede start hebben”.

Platform Woonstarters verschijnt elke twee maanden met een thema-editie. De 1ste editie ging over de huidige positie van starters op de woningmarkt. Editie 2, 3 en 4 gingen over respectievelijk huur, financieren en bouwen.

sluiten

De eerste financiering uit de Financieringsfaciliteit binnenstedelijke transformatie is verstrekt aan RE:BORN Real Estate uit Amsterdam. De ontwikkelende belegger gebruikt de financiering voor de herontwikkeling van de voormalige postkantoor locatie in het centrum van Hoofddorp. RE:BORN kocht het oude postkantoor en naastgelegen gebouw in 2018. Sindsdien werken zij samen met de gemeente Haarlemmermeer aan een (her)ontwikkelingsplan.

Wonen. Wonen. Wonen.

Mooie transformatieplannen vragen veel van de ontwikkelaar zelf, vanwege het ontbreken van voldoende voorfinanciering. Banken geven geen gehoor totdat de Omgevingsvergunning definitief is. Daarmee kunnen de voor Nederland zo belangrijke woningbouwprojecten niet de gewenste versnelling krijgen. “Met een lening uit de Transformatiefaciliteit kan SVn, juist in die risicovolle voorfase, vaak net dat benodigde duwtje in de goede richting geven”, zegt Nico van Est, fondsmanager bij SVn. “SVn werkt met publiek geld in een omgeving waar de markt faalt. Daarin moeten wij scherp zijn. Wat kan de markt zelf oplossen en waar is ondersteuning nodig. De geldlening uit de Transformatiefaciliteit is geen subsidie. Een slimme ontwikkelaar kan door gebruik te maken van deze hefboom, wel optimaal rendement halen over zijn eigen vermogen. Het eigen vermogen kan over meerdere te ontwikkelen woningbouwprojecten worden verspreid. Daardoor kunnen er meer woningen worden gerealiseerd op locaties waar dat nodig is.”

RE:BORN

“De Transformatiefaciliteit, gericht op binnenstedelijke transformaties, is RE:BORN op het lijf geschreven. Door het benutten van de financiering uit de Transformatiefaciliteit is voor de (her)ontwikkeling in Hoofddorp de juiste mix ontstaan tussen eigen en vreemd vermogen en kunnen we ons eigen vermogen beter benutten”, zegt Niel Slob, directeur en eigenaar van RE:BORN. “Hiermee kunnen we tegelijkertijd ook andere centrumlocaties in Den Haag en Amsterdam verder op gang brengen. Met deze mogelijkheden kunnen we verder bouwen aan onze serie van functievrije RE:BORN gebouwen. Gebouwen die zich continu kunnen aanpassen aan nieuwe functies: dierbare, gezonde, dynamische, circulaire en interactieve gebouwen zitten in ons DNA.”

Ontwikkeling van functievrije gebouwen versnellen

“De financiering van dit project draagt indirect bij aan het realiseren van circa 250 (zorg)woningen in Hoofddorp, Den Haag en Amsterdam”, legt Saman Mohammadi, directeur en eigenaar van RE:BORN uit. “Hiermee brengen we gezamenlijk de gewenste woningbouw versnelling op gang en versnellen wij de ontwikkeling van functievrije RE:BORN gebouwen, passend bij onze idealen.”

'Treintje' aan vervolgtrajecten

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft € 38 miljoen beschikbaar gesteld. Eind 2019 staat de teller op ruim € 10,5 miljoen aan gecommitteerde financieringsaanvragen met 778 woningen op 4 verschillende binnenstedelijke projectlocaties. Door de eigen vermogensversterking levert het een extra ‘treintje’ aan vervolgprojecten op van naar schatting nog eens 520 woningen.

sluiten